Systemy sygnalizacji pożaru SAP – skuteczny system przeciwpożarowy

SSP czyli System Sygnalizacji Pożaru (stosuje się także wymiennie nazwę SAP czyli System Alarmu Pożarowego) to kompleksowy system, którego zadaniem jest jak najwcześniejsze wykrycie oraz powiadomienie o powstającym pożarze w obszarze objętym nadzorem takiego systemu. Systemy sygnalizacji pożaru, choć w pełni funkcjonalne, wymagają profesjonalnego montażu i szeroko pojętego wdrożenia, obejmującego nie tylko podstawowe elementy obwodu, ale też jego składniki peryferyjne, które – wbrew pozorom – również mają istotny wpływ na ogólne funkcjonowanie instalacji.

Z czego składa się SAP?

Zabezpieczenie przeciwpożarowe w oparciu o SSP, wymaga sprawnego współdziałania szeregu elementów, niezbędnych w prawidłowej pracy systemu.

Zanim przejdziemy do omówienia systemu alarmu przeciwpożarowego być może potrzebujesz instalacji SAP w swojej firmie. Tutaj mogę Ci polecić usługi Pana Krzysztofa z firmy KSK.

W skład tego układu wchodzą:

1. Centrala

Jest to główny element instalacji przeciwpożarowej, realizujący czynności z zakresu pobierania i analizy uzyskanych z czujników danych. Na podstawie tych informacji wysyła sygnały sterujące wszelkimi elementami o charakterze sterowniczym i sygnalizacyjnym, w oparciu o założony scenariusz pracy.

Centrale różnią się miedzy sobą przede wszystkim systemem: analogowym lub cyfrowym, oraz możliwościami rozbudowy: niektóre przeznaczone są do małych obiektów i są także takie które nie dość, że same dają możliwość podłączenia kilku pętli dozorowych (z ponad 100 elementami na każdej z nich) to jeszcze same centrale mogą łączyć się z takimi samymi centralami dając praktycznie nieograniczone możliwości rozbudowy.

Większość CSP jest modułowa, dlatego użytkownik systemu ma możliwość dobierania jej funkcjonalności do swoich potrzeb. W ten sposób tworzy on system w pełni kompatybilny ze swoim otoczeniem. W doborze poszczególnych elementów ogromne znaczenie ma poziom bezpieczeństwa chronionego obiektu, wymaganych funkcjonalności i możliwości inwestora.

Programowanie Centrali SSP (CSP) odbywa się albo poprzez komputer podłączony przez interfejs komunikacyjny, albo w oparciu o tradycyjny panel sterowania, w który wyposażona jest centrala.

2. Ręczne ostrzegacze pożarowe (ROP)

Jak łatwo się domyślić, są to przyciski z napisem „pożar”, pozwalające na ręczne wywołanie alarmu przeciwpożarowego, przez dowolnego użytkownika obiektu. Rozmieszczenie danych przycisków jest w tym przypadku zależne od zaleceń prawnych.

Duża liczba systemów i układów ostrzegania przed pożarem sprawia, że w każdym z nich obowiązują inne protokoły adresowania i komunikacji. Oznacza to, że przyciski ROP różnych producentów nie zawsze będą kompatybilne, z wszystkimi podzespołami sieci.

3. Sygnalizatory dźwiękowe

Mowa tu oczywiście o urządzeniach alarmowych, które pobudzane sygnałem sterowniczym, emitują określony rodzaj dźwięku o bardzo dużym natężeniu. Niektóre z nich oprócz dźwięku emitują także światło. Cały system SAP można również podłączyć do innego, zewnętrznego Dźwiękowego Systemu Ostrzegającego (DSO), odtwarzającego komunikaty o pożarze.

4. Moduły sterujące i monitorujące

Są to wszelkie układy elektroniczne, których zadaniem jest powiązanie urządzeń peryferyjnych z centralką systemu. Realizują one czynności z zakresu uruchomienia sygnalizacji dźwiękowej i optycznej, transmisji sygnału o pożarze bezpośrednio do zarządcy obiektu (opcjonalnie Straży Pożarnej) a także – sterowania elementami wykonawczymi (układy wentylujące, gaszące) i otwierania elementów odpowiedzialnych za ewakuację osób (drzwi i bramy ewakuacyjne). W bardziej zaawansowanych układach, elementy te mogą wyłączać dostęp do energii elektrycznej, a także automatycznie opuszczać windy do określonych położeń.

5. Rodzaje elementów detekcyjnych w układach SAP

5.1. Optyczne czujki dymu – to pierwszy rodzaj czujników, włączających się w momencie wykrycia pożaru. Załączają się one w momencie wykrycia dymu, będącego pochodną pierwszego etapu pożaru. Działają one na zasadzie przepuszczania promienia świetlnego, którego widmo zostaje zaburzone w momencie pojawienia się zakłóceń w postaci dymu. Zaletą tych czujników jest zoptymalizowanie ich pod kątem ewentualnych, fałszywych zagrożeń, które mogą mieć miejsce np. na wskutek zabrudzenia komory, powstawania pary wodnej a także emisji pyłu i kurzu.

5.2. Czujniki jonizacyjne – działają w oparciu o proces jonizacji powietrza. Ze względu na dużą czułość układu, nie zaleca się stosować w ich w pomieszczeniach, które narażone są na silne zmiany ciśnienia i wilgotności powietrza. Ich stosowanie jest uzależnione od odpowiednich regulacji prawnych, głównie ze względu na zastosowanie w nich elementów promieniotwórczych.

5.3. Czujniki termiczne – ich zadaniem jest detekcja zwiększonej temperatury otoczenia, powstałej w wyniku pożaru. Najczęściej składają się z termistora, którego rezystancja zmienia się na wskutek zmian temperatury. Z reguły stanowią one zabezpieczenie, na wypadek fałszywego wykrycia pożaru, np. na podstawie zwiększonej ilości pary wodnej w powietrzu.

5.4. Czujniki płomieni – stosuje się je tylko w bardzo zaawansowanych układach SAP. W standardowych rozwiązaniach, są one często nieprzydatne, głównie ze względu na ich brak reakcji ze strony pożarów bezpłomieniowych. Niemniej, są one bardzo kosztowne, gdyż funkcjonują w oparciu o promieniowanie podczerwone.

5.5. – Czujniki zasysające – kolejną, inteligentną formą czujników przeciwpożarowych zastosowanych w układach SAP są czujki zasysające. Ich rola polega na ciągłym zasysaniu powietrza do specjalnego tunelu, a następnie – analizowanie jego składu chemicznego pod kątem obecności określonych spalin. Zaletą tego układu ostrzegającego, jest bardzo duża czułość, która pozwala wykryć zagrożenie niezwykle szybko. Bardzo często wykorzystuje się je w serwerowniach, szybach windowych i chłodniach.

Pod względem metodologii działania, układy czujników w systemach SAP dzielimy na:

• Czujniki punktowe – czujki wyposażone w komorę detekcyjną, chronią obszar o ograniczonym promieniu wokół siebie
• Czujniki liniowe – składają się z nadajnika i odbiornika, które na dodatek są często zamknięte w jednej obudowie. W niedalekim sąsiedztwie od nich, wprowadza się tak zwane lustra, których zadaniem jest odbijanie nadawanego promienia świetlnego, dzięki czemu możliwe jest porównanie widma promienia wychodzącego, do widma promienia odbitego. Stosowane do ochrony dużych hal, magazynów itp.
• Czujniki multisensorowe – są one jedną z najbezpieczniejszych form czujników ze względu na mała podatność na fałszywe alarmy. Z reguły składają się z kilku czujek, wykrywających różne rodzaje zagrożeń (np. ciepło, dym, bądź promieniowanie podczerwone). Dzięki odpowiednim nastawom, mogą one reagować na dany bodziec, tylko w określonych warunkach. Tak skonstruowany czujnik pozwala też wybrać określony tryb pracy, zależny od specyfikacji danego obiektu i czułości detektora.

SAP a kwestie elektryczne

Systemy sygnalizacji pożaru wymagają zastosowania odrębnych i bezpiecznych źródeł zasilania, pozwalających na bezproblemową pracę układu nawet w warunkach pożarowych. W tym celu, wbudowuje się bezpośrednio do central osobne zasilacze, a także – instaluje dedykowane zasilacze mające zapewnić zadziałanie systemu przeciwpożarowego wraz ze wszystkimi wysterowaniami w przypadku wybuchu pożaru.

W prawidłowym działaniu systemu duże znaczenie ma również zasilane awaryjne. Normy SAP określają, że musi ono działać nieprzerwanie przez 72 godziny, od momentu przerwania zasilania (w trybie czuwania), a także co najmniej 30 minut w trybie alarmu (podczas pracy urządzeń wykonawczych). Dobór odpowiedniej ilości akumulatorów, niezbędnych do utrzymania energii elektrycznej na właściwym poziomie, wymusza sporządzony przez wykwalifikowanego elektryka bilans poboru prądu przez SAP.

Okablowanie sieci SAP

Systemy sygnalizacji pożaru wymagają zastosowania odpowiedniego okablowania, które nie tylko zapewni transmisję istotnych danych i pozwoli na zasilenie poszczególnych urządzeń, ale też zapewni nieprzerwaną pracę układu w warunkach wysokiej temperatury.

W systemach SAP, okablowanie powinno być oparte na kablach oznaczonych literką „n”, czyli mówiąc inaczej – kablach z izolacją niepalną. Najczęściej też powinny one posiadać charakterystyczną, czerwoną barwę. Duże znaczenie ma również ich odporność na wysoką temperaturę. Winny one zapewniać ciągłość komunikacji pomiędzy urządzeniami przez czas nie krótszy, niż standardowy czas ewakuacji. Często w takich obwodach montuje się przewody w klasie PH90 np. HTKSH PH90.

Gdzie należy zastosować system sygnalizacji pożaru?

Systemy sygnalizacji pożaru nie muszą być stosowane we wszystkich budynkach – konieczność ich zamontowania określa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

• W budynkach handlowych i wystawowych, jedno i dwukondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej ponad 5 000 m2.
• W teatrach o liczbie miejsc przekraczającej 300.
• W kinach o liczbie miejsc przekraczającej 600.
• W budynkach gastronomicznych, w których liczba miejsc wynosi co najmniej 300.
• W salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc minimum 1500.
• W szpitalach (poza psychiatrycznymi) o liczbie łóżek wynoszącej co najmniej 200 (dotyczy również sanatoriów).
• W szpitalach psychiatrycznych o liczbie miejsc ponad 100.
• W domach pomocy społecznej i ośrodkach rehabilitacji, posiadających co najmniej 100 łóżek.
• W zakładach pracy, które zatrudniają co najmniej 100 osób niepełnosprawnych.
• W wysokich i wysokościowych budynkach użyteczności publicznej.
• W budynkach zamieszkiwanych zbiorowo przez co najmniej 200 osób (liczba miejsc noclegowych), w których standardowy czas noclegu przekracza 3 doby.
• W archiwach, które zostały wyznaczone przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.
• W muzeach i zabytkach, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków.
• Serwerowniach i centralach telefonicznych o pojemnościach przekraczających 10 000 numerów a także – w centralach telefonicznych o charakterze tranzytowym (5 000 – 10 000 numerów).
• Garaży podziemnych o strefie pożarowej większej niż 1 500 m2 i w stacjach metra.
• W dworcach i portach, w których jednocześnie może przebywać więcej, niż 500 osób.
• W bibliotekach tworzących (również w części) narodowy zasób biblioteczny.

Podsumowując, systemy sygnalizacji pożaru (SSP), są jednymi z najskuteczniejszych instalacji przeciwpożarowych. Jest to zasługą ich innowacyjnego wykonania, a także stałej możliwości rozbudowy i modyfikacji o kolejne elementy układu.

Jeżeli poszukujesz firmy do instalacji oraz montażu systemu przeciwpożarowego PPOŻ, to możesz śmiało skorzystać z profesjonalnej firmy: KSK.Lublin.pl Krzysztof Kuzioła.